Jakie badania wykonać w pierwszym trymestrze ciąży?

🔵 Przeczytaj również inne artykuły na naszym blogu!

• Kiedy iść do ginekologa po porodzie?

• Co oznacza dodatni wynik GBS w ciąży?

• Jak wygląda karta ciąży i kiedy ją założyć?

Dlaczego badania w pierwszym trymestrze ciąży są tak ważne?

Pierwsze 13 tygodni to ogromny wysiłek dla Twojego organizmu i maleństwa. W tym czasie z malutkich komórek powstaje dziecko z bijącym serduszkiem, zawiązkami wszystkich narządów i własnym unikalnym kodem genetycznym. To fascynujący okres, kiedy Twoje ciało przechodzi prawdziwą rewolucję hormonalną, a u malucha formują się podstawy wszystkich układów.

[cytat] Pierwszy trymestr liczymy w dość zaskakujący sposób – od pierwszego dnia ostatniej miesiączki, a nie od zapłodnienia! Dlatego gdy lekarz powie, że jesteś w 6. tygodniu ciąży, w rzeczywistości Twój maluszek rozwija się od około 4 tygodni.

Jak mówią doświadczeni ginekolodzy, badania w tym okresie są jak dobre ubezpieczenie – dają spokój i poczucie bezpieczeństwa. Dzięki nim możesz szybko zareagować, jeśli pojawią się jakiekolwiek problemy.

Najczęściej badania po prostu potwierdzają, że wszystko idzie zgodnie z planem natury! A regularne badania rekomendujemy nie tylko w ciąży. 😊

Pierwsza wizyta u ginekologa – Twój przewodnik

Najlepiej umówić się na nią do 10. tygodnia ciąży. Pierwsze spotkanie zapoczątkuje Waszą współpracę na najbliższe 9 miesięcy. Dodajmy, że ciążę może prowadzić również położna, a nie sam lekarz – wówczas prowadzenie ciąży jest bardziej fizjologiczne.

Wizyta to głównie rozmowa. Lekarz zapyta Cię o kilka ważnych aspektów.

• Twoją historię zdrowia i choroby w rodzinie.
• Wcześniejsze pobyty w szpitalu czy operacje.
• Poprzednie ciąże, jeśli takie były.
• Leki, które przyjmujesz (nawet te ziołowe!).
• Twój styl życia – co jesz, jak się ruszasz, czy pracujesz.

Nie wahaj się odpowiadać szczerze na wszystkie pytania. Ginekolog nie może oceniać. Jest po to, by Ci pomóc. Od dobrej współpracy między Wami zależy bezpieczny przebieg ciąży. Po zebraniu wywiadu, lekarz lub lekarka przejdzie do krótkiego badania.

• Zmierzy ciśnienie (nerwy są naturalne, lekarz to wie).
• Sprawdzi wagę i wzrost (to tylko liczby, ważne dla zdrowia).
• Zbada piersi, które już przygotowują się do karmienia.
• Przeprowadzi badanie ginekologiczne.
• Prawdopodobnie pobierze wymaz cytologiczny.

Na koniec dostaniesz listę badań. To Twoja przepustka do spokojnej ciąży!

Badania krwi – Twoja pierwsza ciążowa „wyprawka”

Dzięki nim dowiesz się, jak Twoje ciało radzi sobie z ciążą i czy potrzebuje dodatkowego wsparcia.

Morfologia krwi sprawdza „czerwone krwinki” (czy nie masz anemii), „białe krwinki” (czy nie walczysz z infekcją) i płytki krwi (odpowiedzialne za krzepnięcie). W ciąży Twój układ krwionośny pracuje za dwoje, więc to badanie będzie powtarzane kilka razy w kolejnych miesiącach.

Grupa krwi i czynnik Rh to badanie dla Ciebie i ojca malucha. Badanie pozwala wykryć sytuację, kiedy Twoja grupa krwi jest niezgodna z grupą krwi dziecka (np. Ty masz Rh-, a dziecko odziedziczyło Rh+ po tacie). Wcześnie wykrywając taką sytuację, lekarz zapobiega nieprzyjemnym niespodziankom.

Poziom glukozy to kolejny prosty test, sprawdzający, czy Twój organizm dobrze radzi sobie z cukrem. Cukrzyca ciążowa brzmi groźnie, jednak wykryta odpowiednio wcześnie jest łatwa do utrzymania w ryzach przez odpowiednią dietę i styl życia.

Badanie TSH sprawdza natomiast, czy Twoja tarczyca (mały gruczoł w szyi) pracuje jak należy, odpowiednio wspierając metabolizm w ciąży.

Badania w kierunku infekcji

Ciąża to czas, gdy warto sprawdzić, czy nie masz do czynienia z nieproszonymi mikroorganizmami, które mogłyby przeszkodzić w spokojnym oczekiwaniu na dziecko.

Toksoplazmoza, czyli test sprawdzający, czy miałaś kontakt z pasożytem, lubiącym się ukrywać w surowym mięsie, a czasem nawet w kociej kuwecie. Jeśli masz już przeciwciała IgG (nie mylić z IgM), to świetnie, jesteś odporna! Jeśli nie, po prostu unikaj nieumytych warzyw, surowego mięsa i czyszczenia kociej toalety.

W tym miejscu warto dodać, skąd się bierze toksoplazmoza. Otóż toksoplazmoza to choroba biorąca się z ziemi. Bierze się z brudnych jabłek prosto z trawy, z brudnej marchwi czy innych warzyw oraz w bardzo niewielkim procencie od kota.

WAŻNE: koty cierpią na przekonaniu, że to od nich głównie mamy zakażenia toksoplazmozą, a tak naprawdę mamy je z brudnych rąk i niemytych warzyw, ewentualnie z mięsa.

Różyczka brzmi niewinnie, jednak w ciąży bywa naprawdę groźna. Badanie sprawdza, czy Twój organizm już „zna” tego wirusa, dzięki szczepieniom lub przebytej chorobie. Większość kobiet ma już odporność i może odetchnąć z ulgą.

Badanie HCV sprawdza, czy nie miałaś kontaktu z wirusem zapalenia wątroby typu C. Nie panikuj jednak, to rutynowe badanie dla wszystkich ciężarnych, nawet bez czynników ryzyka wystąpienia wirusa.

Test na HIV to standardowy test, dający pewność, że ciąża i poród będą przebiegać bezpiecznie. Wczesne wykrycie pozwala zastosować leczenie chroniące dziecko. Pamiętaj, że dziś medycyna rozwinęła się do tego stopnia, że odpowiednia diagnostyka i leczenie HIV pozwalają żyć normalnie. Nie ma się czego bać!

Badanie CMV, gdyż cytomegalowirus (tzw. wirus pocałunków) jest czasem pomijany w opracowaniach dostępnych w sieci, a jest bardzo niebezpieczny dla kobiet w ciąży.

VDRL to klasyczne badanie w kierunku kiły. Tak, nadal je wykonujemy, bo choroba wciąż istnieje i może wpływać na dziecko i prowadzić do nieprawidłowości rozwojowych.

Badanie USG – pierwsze spotkanie z maluszkiem

Pierwsze badanie USG to zdecydowanie najbardziej emocjonujący moment w tym okresie. Wraz z partnerem zobaczycie swojego maluszka na ekranie monitora. W pierwszych trzech miesiącach zwykle wykonuje się dwa rodzaje USG.

Pierwsze USG (6-8 tydzień), czyli „Hejka, tu jestem!”

• Potwierdza, że ciąża jest tam, gdzie powinna być (w macicy).
• Pokazuje maleńki pęcherzyk ciążowy.
• Wyklucza ciążę pozamaciczną (gdy zarodek rozwija się poza macicą).
• Pozwala zobaczyć i usłyszeć bijące serduszko dziecka.
• Daje pierwszą odpowiedź na pytanie „kiedy maluch się urodzi?”.

USG genetyczne (11-13 tydzień), czyli „Zobacz, jak urosłem!”

• Dokładnie określa, w którym tygodniu ciąży jesteś.
• Pokazuje, jak rozwija się maluszek (ma już rączki i nóżki).
• Mierzy przezierność karkową (przestrzeń na szyi dziecka).
• Sprawdza, czy jest prawidłowo widoczna kość nosowa.
• Obserwuje, jak krew przepływa w ważnych naczyniach dziecka.

Badanie USG genetyczne łączy się zazwyczaj z badaniem krwi (test PAPP-A). Oba badania razem tworzą tzw. test podwójny. Dają lekarzowi informację o ryzyku zespołu Downa i innych rzadszych wad genetycznych.

Badania prenatalne – gdy chcesz wiedzieć więcej

Dzielą się na dwie grupy delikatniejsze (nieinwazyjne) i te bardziej bezpośrednie (inwazyjne). Są bardzo ważne w każdym wieku, jednak im później zachodzisz w ciążę, tym większą wagę powinnaś do nich przyłożyć.

Badania nieinwazyjne – bezpieczne dla Ciebie i maluszka

Test PAPP-A (test podwójny) mierzy dwa białka (PAPP-A i beta-hCG), które razem z wynikami USG i Twoim wiekiem tworzą pewien obraz. Pokazują, czy istnieje zwiększone ryzyko zespołu Downa lub innych rzadszych zaburzeń chromosomowych.

NIPT (Nieinwazyjny Test Prenatalny) jest bardziej dokładny niż test podwójny i możesz go śmiało wykonać już od 10. tygodnia ciąży. Daje spokój ducha przyszłym rodzicom.

Biopsja kosmówki (CVS) to już bardziej skomplikowane badanie inwazyjne dla tych, którzy potrzebują większej pewności. Lekarz pobiera maleńką próbkę tkanki, która później rozwinie się w łożysko. W doświadczonych rękach badanie jest bezpieczne, choć wiąże się z niewielkim ryzykiem (1-2%) dla ciąży. Wykonuje się je między 11. a 14. tygodniem.

Pozostałe badania profilaktyczne

Badanie ogólne moczu czyli, zwykłe „siku do kubeczka”, mówiące naprawdę wiele o Twoim zdrowiu! Wykrywa infekcje dróg moczowych, które w ciąży lubią się czasem pojawiać i bywają podstępne (czasem bez wyraźnych objawów). Nieleczone mogą prowadzić do przedwczesnego porodu, więc nie lekceważ tego prostego badania.

Cytologia również jest ważna. Jeśli nie robiłaś jej w ostatnim roku, teraz jest dobry moment. To szybkie badanie, które sprawdza zdrowie szyjki macicy.

Kiedy najlepiej wykonać te wszystkie badania?

Pewnie zastanawiasz się, jak to wszystko ogarnąć i kiedy co zrobić. Spokojnie – jest w tym metoda!

• Pierwsza wizyta i podstawowe badania najlepiej do 10. tygodnia ciąży. Im wcześniej, tym lepiej.
• USG genetyczne i test PAPP-A między 11. a 13. tygodniem i 6. dniem ciąży. To nie przypadek! Właśnie wtedy przezierność karkowa płodu jest najlepiej widoczna. Dodatkowo biopsja kosmówki. Jeśli jest potrzebna, wykonuje się ją między 11. a 14. tygodniem.
• Badanie NIPT – możesz wykonać już od 10. tygodnia ciąży. To dobra opcja dla tych, którzy chcą wcześniej uzyskać dokładniejsze informacje o przebiegu ciąży.

Pamiętaj, że zbyt wczesne lub zbyt późne wykonanie niektórych badań da mniej wiarygodne wyniki.

I co dalej?

Dzisiejsza medycyna daje narzędzia, o których nasze mamy mogły tylko pomarzyć. Korzystaj z nich, ale pamiętaj – żadne badanie nie zastąpi intuicji i dobrego kontaktu z lekarzem, któremu ufasz.

Ciąża to podróż, którą odbywasz razem z maluszkiem. Każda kobieta i każda ciąża są wyjątkowe, dlatego tak ważne, byś razem ze swoim lekarzem stworzyła plan badań skrojony na Twoją miarę. W końcu nikt nie zna Ciebie lepiej niż Ty sama!

A teraz – oddychaj głęboko i ciesz się tym wyjątkowym czasem. Przed Tobą najpiękniejsza przygoda życia!