autor: lek. Anita Froń
Pierwsze 1000 dni życia malucha stanowi najważniejszy okres, kiedy kształtują się fundamenty rozwoju zdrowia dziecka. Karmienie piersią jest uznawane na całym świecie za optymalną metodę żywienia w tym czasie.
Mleko mamy dostarcza idealnie zbilansowaną mieszankę składników odżywczych, biochemicznych i immunologicznych, wspierając prawidłowy wzrost i rozwój dziecka, a jego pozytywny wpływ utrzymuje się aż do dorosłości.
Jak wygląda karmienie mlekiem matki w Polsce?
Pomimo zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), która rekomenduje wyłączne karmienie piersią przez pierwsze sześć miesięcy życia oraz kontynuację przez co najmniej rok, rzeczywiste praktyki często odbiegają od tych wytycznych.
W Polsce aż 97% mam decyduje się na karmienie dziecka piersią, jednak tylko 43,3% kontynuuje je po dwóch miesiącach. Odsetek karmiących wyłącznie piersią przez pół roku spada do zaledwie 4%.
Oznacza to, że aż 96% mam decyduje się odstawić dziecko od piersi już w ciągu pierwszych 6 miesięcy (podczas gdy WHO zaleca wyłączne karmienie piersią dłużej niż rok, optymalnie ok. 18 miesięcy).
Według innego badania, dotyczącego mam i dzieci oraz długiego karmienia piersią, wśród matek, które zakończyły laktację, ponad połowa podawała dziecku swoje mleko przez co najmniej dwa lata, a niemal 9% kontynuowało karmienie przez cztery lata lub dłużej.
Zdobądź natychmiastowy dostęp do darmowej wiedzy i relaksu!
Zapisz się na newsletter Błękitny Poród, a podaruję Ci darmową lekcję wideo o bólu porodowym oraz relaksację, która pomoże Ci się wyciszyć i przygotować na ten wyjątkowy czas.
Korzyści zdrowotne dla dziecka
Na wczesnym etapie życia mleko matki stanowi pierwszą i jedyną linię obrony dziecka przed czynnikami zakaźnymi, z którymi styka się od razu po narodzinach. Dzięki zawartym w nim składnikom immunologicznym niemowlę zyskuje skuteczną ochronę przed infekcjami, co znacząco zmniejsza ryzyko zachorowania i hospitalizacji, a nawet śmiertelność wśród najmłodszych.
Warto karmić piersią również ze względu na kwestie rozwojowe. Karmienie piersią wspiera optymalny rozwój malucha, chroniąc je przed nadmiernym przyrostem masy ciała oraz wspomaga funkcje poznawcze. Liczne badania potwierdzają, że przedłużone karmienie piersią (powyżej sześciu miesięcy) przynosi długofalowe korzyści zdrowotne, sięgające okresu dorosłości.
Wśród dzieci, których mamy zdecydowały się zakończyć karmienie później, niż po 6 miesiącach, zauważono zmniejszone ryzyko alergii. Karmienie piersią mamy chroni też przed otyłością oraz obniża prawdopodobieństwo wystąpienia białaczki i chorób zapalnych jelit, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna, czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
Długotrwałe karmienie piersią obniża szansę na rozwój cukrzycy typu 2, celiakii oraz niektórych nowotworów, a także wspiera utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi i zdrowego profilu lipidowego, redukując ryzyko chorób sercowo-naczyniowych w późniejszych latach. Co ciekawe, badania sugerują, że może ono nawet zmniejszać zachorowalność dzieci na malarię.
Korzyści karmienia piersią dla mamy
Dłuższa laktacja wiąże się z obniżonym ryzykiem raka piersi, jajnika czy endometrium oraz chorób sercowo-naczyniowych. Karmienie piersią dla mamy to także wsparcie w regulacji masy ciała po ciąży. U niektórych kobiet może też obniżać ryzyko depresji poporodowej.
Ponadto, dłuższe karmienie sprzyja naturalnemu odstępowi między ciążami poprzez opóźnienie powrotu cyklu menstruacyjnego. Warto również wspomnieć o budowaniu silnej więzi emocjonalnej z dzieckiem. Karmienie piersią ma również bardzo praktyczny wymiar – jest po prostu tańsze niż podawanie mleka modyfikowanego.
W przypadku starszych dzieci, które są wybredne, jeżeli chodzi o rodzaj spożywanego pokarmu, mleko matki może pełnić funkcję wartościowego uzupełnienia diety. Dostarcza niezbędnych witamin, minerałów i białka, wspierając rozwój dziecka nawet wtedy, gdy jego dieta jest monotonna.
Warto podkreślić, że Europejski Kodeks Walki z Rakiem również zaleca karmienie piersią jako działanie zapobiegające możliwości zachorowania na raka piersi przez karmiącą kobietę w przyszłości.
Łamanie stereotypów na temat karmienia piersią
Niestety, dłuższe karmienie piersią wciąż budzi liczne kontrowersje. Widok mamy karmiącej dwu- czy trzyletnie dziecko często spotyka się ze zdziwieniem, a czasem nawet krytyką. Wynika to głównie z braku wiedzy o korzyściach przedłużonego karmienia piersią oraz społecznych stereotypów, według których karmienie piersią jest akceptowalne tylko w pierwszych miesiącach życia dziecka.
Jeśli karmisz starsze dziecko i zastanawiasz się, czy to już moment, by zakończyć laktację, pamiętaj, że decyzja ta powinna być uzależniona od potrzeb zarówno Twoich, jak i Twojego dziecka. Czas trwania karmienia piersią to sprawa indywidualna, a jego zakończenie zależy wyłącznie od Waszej gotowości, a nie norm społecznych czy oczekiwań otoczenia.
Źródła:
- Froń, A.; Orczyk-Pawiłowicz, M. Breastfeeding Beyond Six Months: Evidence of Child Health Benefits. Nutrients 2024, Vol. 16, Page 3891 2024, 16, 3891, doi:10.3390/NU16223891.
- Królak-Olejnik, B.; Błasiak, I.; Szczygieł, A. Promotion of Breastfeeding in Poland: The Current Situation. J Int Med Res 2017, 45, 1976–1984, doi:10.1177/0300060517720318.
- Długie karmienie – Raport 2021. Centrum Nauki o Laktacji. https://cnol.kobiety.med.pl/wp-content/uploads/2021/05/Raport-nt.-dlugiego-karmienia-piersia-w-Polsce-1.pdf
- Pope, C.J.; Mazmanian, D. Breastfeeding and Postpartum Depression: An Overview and Methodological Recommendations for Future Research. Depress Res Treat 2016, 2016, 4765310, doi:10.1155/2016/4765310.
- Chowdhury, R.; Sinha, B.; Sankar, M.J.; Taneja, S.; Bhandari, N.; Rollins, N.; Bahl, R.; Martines, J. Breastfeeding and Maternal Health Outcomes: A Systematic Review and Meta-Analysis. Acta Paediatr 2015, 104, 96–113, doi:10.1111/APA.13102.
Błękitna Szkoła Ciąży i Rodzenia
Wsparcie aż 8 najlepszych specjalistek opieki okołoporodowej w jednym miejscu.
Wiedza o tym, jak zadbać w ciąży o ciało, dietę, ruch i psychikę, która daje poczucie spokoju i wzmocnienia.
